Home Theater vs. Cinema Audio
ในฉบับนี้ลองมาทำความเข้าใจกันหน่อยว่าเสียงจากห้องHome Theaterนั้น เมื่อเทียบกับเสียงจากในโรงภาพยนต์ที่มีขนาดใหญ่หรือเสียงจากในconcert hallขนาดใหญ่ๆ ว่ามันมีข้อเหมือนข้อแตกต่างอย่างไรกันบ้าง แล้วถ้าต้องการทำให้ห้องดูหนังฟังเพลงของเรามีเสียงออกมายิ่งใหญ่สมจริงเหมือนกับการชมในโรงภาพยนต์หรือการแสดงดนตรีสดจริงๆจะเป็นไปได้ไหม มันมีข้อจำกัดตรงไหนทางacousticsของเสียงบ้าง วันนี้ลองมาดูกัน ถ้าจะพูดถึงเรื่องนี้ก็คงเริ่มต้นไปกันที่เรื่องของStereoกันก่อน ต้องยอมรับว่าในยุคสมัยของผมเติบโตมาก็มีเครื่องเสียงที่เป็นแบบstereoอยู่ในตลาดแล้ว จำได้ตอนเด็กๆเวลามีโฆษณาที่เกี่ยวกับเรื่องของเสียงก็มักจะมีคำบ่งบอกสรรพคุณเติมท้ายขึ้นมาว่า”ระบบเสียงStereo” ให้ดูน่าสนใจ จนมาถึงในปัจจุบันเสียงstereoก็ยังใช้กันอย่างมากมาย ไม่ว่าจะฟังเพลงในห้องนั่งเล่น ห้องนอน ในหอพัก เราก็ชอบฟังเป็นแบบstereo เพราะมันให้ความรู้สึกว่าเสียงมันมีมิติสมจริง โดยเฉพาะในAudiophileที่ถือว่าเรื่องของstereo imageหรือphantom image มีความสำคัญเป็นลำดับต้นๆในการฟังเลย ยิ่งได้ถ้าเคยได้เข้าไปดูคอนเสิร์ตศิลปินที่ชื่นชอบพร้อมกับระบบเสียงที่ดีในconcert hall ทำให้มีอารมณ์ร่วมไปกับบทเพลงอยู่บนเวที บางทีก็อยากจะยกการแสดงสดนั้นมาไว้ในห้องฟังของเราเลยทีเดียว ความจริงแล้วเสียงที่ได้ยินจากการแสดงสดไม่ว่าจะเป็นconcert hall, arena, stadium ฯลฯ มันมีหลายสิ่งหลายอย่างที่ต่างจากการได้ยินเสียงภายในห้องฟังเล็กๆ การที่เราคิดว่าจะใช้การย่อส่วนให้เล็กลงเหมือนเอาไฟฉายโดเรมอนฉายให้เสียงจากคอนเสิร์ตขนาดใหญ่ๆมาอยู่ในห้องเพื่อให้เราได้รับประสบการณ์เสียงเหมือนอยู่ในโถงใหญ่ๆนั้นมันมีข้อจำกัดอยู่มาก แค่คิดว่าห้องก็เล็กลงลำโพงก็ขนาดเล็กลงไม่ใหญ่เหมือนลำโพงที่อยู่ในคอนเสิร์ตเราก็น่าจะย่อส่วนเสียงมันลงมาได้นะ…แต่เดี๋ยวก่อนลองมาดูว่าจริงๆแล้วมันมีตรงไหนที่แตกต่างกันบ้าง เริ่มจากในห้องฟังภายในบ้าน การmixเสียงเพลงแบบstereoก็จะถูกmixให้เสียงเพลงจากวงดนตรีส่วนมากอยู่แค่ระหว่างด้านหน้า ตรงเส้นระหว่างลำโพงซ้ายลากไปยังลำโพงด้านขวา บริเวณอื่นๆนอกเหนือจากนี้ก็ไม่มี แต่ในคอนเสิร์ตจริงๆเสียงจะมาจากจุดpin pointเล็กๆ และจะโอบล้อมเราด้วยเสียงก้องจากการสะท้อนไปมาอย่างมากมายของเสียง(complex reverberation) ที่มาจากทุกทิศทาง เราอาจจะคิดว่าความแตกต่างแบบนี้อาจจะน้อยลงไหมถ้าใช้เทคโนโลยีในการออกแบบลำโพงช่วยเพราะในปัจจุบันการทำลำโพงรุ่นใหม่ๆก็ใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยมาก ยิ่งในปัจจุบันการใช้หูฟังได้เพิ่มมากขึ้นอย่างมากมาย มันเป็นไปได้ไหมที่จะทำให้เราได้รับประสบการณ์เสียงแบบที่ฟังอยู่ในคอนเสิร์ตไปอยู่ในทุกๆที่ ที่เราต้องการ ซึ่งตรงจุดนี้ปัญหาสำคัญที่ยังขัดขวางไม่ให้ทำสำเร็จตอนนี้คือเรื่องของ Physics Laws และ Psychoacoustics แถมlaws of physicsก็เป็นอะไรที่ขอยกเว้นก็ไม่ได้ด้วยเพราะเจ้าของเขายังไม่มีกำหนดการเปลี่ยนlawsนี้ […]